[continued from previous message]

obsługę dużych jednostkowych partii surowców rolnych w eksporcie i imporcie, dostęp podmiotów zagranicznych do dużych partii towa-
rów rolnych, wzrost obrotów polskimi surowcami rolnymi, wzrost eksportu surowców rolnych, zwiększenie bezpieczeństwa transakcji,
wzrost dochodowości produkcji rolnej, ograniczenie dominującej pozycji pośredników.
Spółdzielczość rolnicza – partnerstwo podmiotów i producentów rolnych kluczem do wzrostu gospodarczego Będziemy rozwijać partnerską współpracę rolników, w tym w szcze-
gólności w formie spółdzielczości rolniczej. Grupy partnerskie rolni-
ków będą prowadziły działalność gospodarczą na rzecz swoich członków —  —
.. @ w zakresie planowania przez nich produkcji,
dostosowania
skali i jakości tej produkcji do oczekiwań rynku, koncentrowania podaży, organizacji sprzedaży produktów swoich członków oraz koncentracji popytu i orga-
nizacji zakupu środków do produkcji rolnej. Będą również mogły na rzecz swoich członków prowadzić przetwórstwo produktów, przechowy-
wać je, konfekcjonować i standaryzować, prowadzić handel produkcją swoich członków i produktami uzyskanymi z jej przetwórstwa czy też świadczyć usługi na rzecz swoich członków związane z wytwarzaniem przez nich produktów. Wprowadzenie nowych rozwiązań pozwoli na poprawę efektywności gospodarowania na obszarach wiejskich oraz zwiększy poziom zorganizowania producentów rolnych. Przyczyni się też do procesu tworzenia małych i średnich przedsiębiorstw na terenach wiejskich, w szczególności mikroprzedsiębiorstw.
Będziemy rozwijać odnawialne źródła energii (OZE) oraz wspierać budowę biogazowni (np. w powiązaniu z prowadzoną produkcją zwie-
rzęcą) i tworzenie spółdzielni energetycznych. Wprowadzimy przepisy prawne ułatwiające zakładanie i funkcjonowanie spółdzielni energe-
tycznych na obszarach wiejskich.
Stabilność dzięki wsparciu instytucjonalnemu Naszym priorytetem będzie wprowadzenie zmian zapewnianiających przychylne dla rolników otoczenie
prawne oraz sprawne i przyjazne działania organów administracji rządowej
na rzecz rolnictwa. Nasze wysiłki dotyczą prawnych regulacji związanych z rolniczą przestrzenią produkcyjną i gospodarczą funkcją wsi. Odnosi się to
do gwarancji dla rolników w zakresie trwałości produkcji roślinnej i zwierzęcej. Inna działalność na terenach wiejskich nie może blokować produkcji rolnej i w żaden sposób na nią wpływać. Kompleksowe urządzanie obszarów wiejskich dotyczy gospodarowania gruntami rolnymi z zasobów
własno-
ści rolnej Skarbu Państwa. Odnosi się ono do przygotowania propozycji
zmian legislacyjnych w zakresie gospodarowania nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa i dalszego monitorowania procesu gospodaro-
wania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa w celu ich sprawnego
ponownego rozdysponowania, z przeznaczeniem w szczególności na
powiększenie gospodarstw rodzinnych.
4     — —
Usprawnimy program „Woda dla rolnictwa” i uruchomimy programy doskonalenia gospodarki wodnej w rolnictwie w warunkach okresowych niedoborów i
nadmiarów wody dzięki wykorzystaniu urządzeń meliora-
cyjnych do poprawienia warunków produkcji i zwiększenia zatrzymania wody
na danym obszarze.
Ochronimy polskich rolników przed plagą nieterminowych wypłat pieniędzy za produkty rolne. Nieuczciwe praktyki godzą w producentów rolnych, a tym
samym hamują rozwój polskiego rolnictwa. Rozwiązaniem tego problemu będzie obowiązek tworzenia przez nabywców specjal-
nych rachunków ze środkami na pokrycie umów z rolnikami. Nowym
instrumentem będzie też depozyt rolniczy. To rodzaj kredytowanej,
udzielanej przez bank, zaliczkowej zapłaty dla rolników za uzyskane przez nich plony. Dzięki temu rolnicy nie będą musieli wyzbywać się swoich produktów pod presją czasu. Depozyt rolniczy zapewni mu fina-
sowanie bieżących potrzeb gospodarstwa, a produkty sprzeda w naj-
lepszym momencie po korzystniejszej cenie.
Wprowadzimy system nowoczesnych ubezpieczeń rolniczych.
Unowocześnimy istniejący system ubezpieczeń rolniczych z dota-
cją z budżetu państwa. Opracujemy nowe instrumenty rekompensat dla
rolników z tytułu utraty dochodów. Należy wypracować narzędzia stabilizacji produkcji, przy czym kluczowa jest tu kwestia zapewnie-
nia stabilności dochodów rolniczych oraz cen produktów kierowanych do przetwórstwa.
Rozwiniemy program promocji polskiej żywności – „Produkt Polski jest najlepszy”. Utworzymy Akademię Producenta i Eksportera Żywności w ramach Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, w której organizowane będą m.in. webinaria informacyjno-szkoleniowe dla pol-
skich przedsiębiorców, prezentujące warunki prowadzenia biznesu na poszczególnych rynkach zagranicznych oraz rozwój systemu promocji
produktów rolno-spożywczych. Będziemy promować polską żywność, wytwarzaną na rynkach lokalnych, a także produkty regionalne.
Wprowadzimy program „Lokalna półka”, czyli obowiązek, aby sklepy w swojej
ofercie miały minimum dwie trzecie owoców, warzyw, pro-
duktów mlecznych i mięsnych oraz pieczywa pochodzących od lokal-
nych dostawców. Na paragonach będzie można sprawdzić, z jakiego kraju pochodzi produkt. Dla konsumentów to bardzo ważna informacja.
Zyskają na tym nie tylko rolnicy, ale także sieci handlowe, bo zdrowie i zadowolenie ich klientów jest przecież najważniejsze.
— —
.. @ Zapewnimy rolnikom krajowe instrumenty wsparcia.
Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie kontynuować pomoc dla rolnictwa, rybactwa i obszarów wiejskich finansowanej z budżetu krajowego, m.in. poprzez działania w zakresie akcji kredytowych, nie-
oprocentowanych pożyczek, pomocy na przezimowanie pszczół, wspar-
cia dla kół gospodyń wiejskich, środków na dopłaty do kredytów na sfinansowanie części kosztów inwestycji oraz kredytów z częściową spłatą
kapitału na zakup użytków rolnych przez młodych rolników.
Programy pomocy krajowej zostaną na nowo sformułowane zgodnie z zasadami określonymi w przepisach unijnych.
Dziś niezwykle ważna jest cyfryzacja usług świadczonych dla rolni-
ków. Konieczne jest wsparcie rozwoju cyfryzacji jako jednego z podsta-
wowych sposobów rozwoju rolnictwa. Rozwiązania cyfrowe muszą służyć ograniczaniu kosztów realizacji pomocy, a zaoszczędzone w ten sposób fundusze winny być kierowane na inwestycyjne wsparcie rolni-
ków. Utworzymy ogólnodostępną, kompleksową, rolniczą platformę informatyczną, obsługującą programy i wnioski wszystkich instytucji rolniczych, by rolnik w jednym miejscu miał szybki i łatwy dostęp do wszystkich informacji o realizowanych programach i możliwość złożenia wniosku w ogłoszonych naborach.
Rozwijana będzie działalność sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, głównie poprzez realizowanie projektów demon- stracyjnych z udziałem naukowców i praktyków, pomoc w opracowaniu
projektów przez grupy partnerskie rolników i producentów dla innowacji w rolnictwie. Zwiększymy dostępność doradztwa rolniczego, ulepszymy system szkoleń doradców, wzmocnimy kompetencje w zakresie trans-
feru wiedzy z nauki do praktyki. Zadbamy o rozwój oświaty rolniczej, głównie poprzez wspieranie edukacji i drogi zawodowej w rolnictwie,
by zapewnić zastępowalność pokoleń w gospodarstwach i wesprzeć młodych rolników rozpoczynających swoją działalność.
Zagwarantujemy sprawiedliwe emerytury przy zbiegu świadczeń w ZUS i KRUS. Zmiana systemu wypłacania świadczeń dotyczy zwięk-
szenia kwoty wypłacanej z tzw. części rolniczej, aby w większym stopniu odpowiadała liczbie opłaconych składek.
Wprowadzimy programy dla obszarów zagrożonych trwałą margi-
nalizacją poprzez opracowanie planu aktywizacji i rozwoju społeczno- -ekonomicznego obszarów byłych Państwowych Gospodarstw Rolnych przy wykorzystaniu projektów finansowanych ze środków pochodzących 4
    — —
z różnych źródeł. Wsparcie dotyczy rozwoju lokalnej przedsiębiorczości, aktywizacji lokalnych zasobów ludzkich, pobudzania lokalnych inicjatyw gospodarczych i społecznych, a także poprawy dostępu mieszkańców do podstawowych usług publicznych.
Będziemy wspierać i promować dziedzictwo kulturowe i historyczne obszarów wiejskich. Będziemy wspierać finansowo i organizacyjnie działalność kół gospodyń wiejskich, promować polski folklor oraz regio-
nalnych twórców ludowych. Opracujemy metody i narzędzia służące systemowemu wsparciu osób aktywnie uczestniczących w życiu kul-
turalnym wsi. Będziemy dofinansowywać budowę świetlic wiejskich i remiz OSP, wspierać finansowo termomodernizację istniejących świe-
tlic i remiz oraz rozwój fotowoltaiki dla tych budynków. Ważne jest dla
nas również dofi nansowanie małej infrastruktury wiejskiej.
Ułatwimy dostęp do usług medycznych i lekarzy – zadbamy o zdrowie na obszarach wiejskich. Dzięki naszym działaniom nastąpi poprawa dostępności do badań diagnostycznych i profilaktyki zdrowotnej dla mieszkańców wsi. Wspierane będą istniejące i nowe programy dia-
gnostyczne dotyczące m.in. nowotworów i chorób cywilizacyjnych.
Szczególną troską nadal będziemy otaczać seniorów i ich zdrowie. Wspieramy osoby z niepełnosprawnościami i zagrożone wykluczeniem
społecznym na obszarach wiejskich.
4.14. Energetyka i górnictwo Sektor energii w Polsce, odgrywający kluczową rolę dla całej gospo-
darki, bezpieczeństwa kraju i życia obywateli, w ciągu ostatnich ośmiu lat przeszedł znaczące zmiany. Dążąc do zwiększenia suwerenności energetycznej
kraju, skupiliśmy się na rozwoju infrastruktury, dywer-
syfi kacji źródeł energii oraz wprowadzeniu nowych rozwiązań regula- cyjnych i systemowych. Polityka energetyczna Prawa i Sprawiedliwości to stabilne i bezpieczne dostawy energii dzięki pełnej dywersyfikacji
(węgiel, gaz, biomasa, odnawialne źródła energii, a w przyszłości atom). W ciągu ośmiu lat rządów Prawa i Sprawiedliwości doprowadziliśmy do pełnej
derusyfikacji polskiej energetyki. Stawiamy na niezależność energetyczną dzięki optymalnemu wykorzystaniu polskich surowców i dynamicznemu
rozwojowi tanich źródeł energetyki odnawialnej, w tym rozproszonej energetyki.
—  —
..    Do  r. moc zainstalowana w
OZE ulegnie
podwojeniu. Będziemy nadal inwestować w sieci przesyłowe i dystrybucyjne,
a także w ener-
gię jądrową, która stanowić będzie docelowo podstawę naszego miksu energetycznego i zapewni Polsce bezpieczeństwo energetyczne.
Stawiamy na sprawiedliwą transformację, w tym wsparcie dla gór-
nictwa i regionów górniczych. Górnictwo, polski skarb narodowy, musi stanowić rezerwę energetyczną dla naszego kraju.
Bezpieczeństwo energetyczne Zaproponujemy Polakom Pakt Energetyczny, który zapewni bezpie-
czeństwo energetyczne Polski na najbliższe dziesięciolecia. Pakt będzie opierał się na trzech podstawowych filarach: atomie, odnawialnych źródłach energii i rezerwach w postaci górnictwa.
Szybka transformacja energetyczna, polegająca na budowie miksu
energetycznego, opartego na energetyce jądrowej, wspieranej przez
odnawialne źródła energii. W ramach OZE stworzymy infrastrukturę morskich farm wiatrowych, realizowaną zarówno przez spółki Skarbu Państwa, jak i podmioty prywatne. Będziemy dalej wspierać inicjatywy obywatelskie w tym zakresie (instalacje indywidualne, lokalne klastry oraz społeczności energetyczne). Zlikwidujemy wąskie gardła poprzez rozbudowę
dystrybucyjnych sieci energetycznych, szerokie zastosowa-
nie transformatorów dwukierunkowych i budowę magazynów energii.
Energetykę jądrową będziemy rozwijać zarówno na bazie wielkoska-
lowych reaktorów jądrowych, jak i technologii SMR. Zbudujemy dwie
elektrownie jądrowe w ramach programu rządowego i udzielimy wspar-
cia rządowemu projektowi biznesowemu PGE-ZE PAK-KHNP. Będziemy stymulować rozwój technologii i inwestycje w SMR. Zakładamy, że małe reaktory jądrowe będą nie tylko istotnym elementem polskiego systemu elektroenergetycznego,lecz też decydującym czynnikiem transformacji
polskiego ciepłownictwa. Planujemy realizację pierwszych inwestycji w tym zakresie już na przełomie lat . i . Obserwujemy również roz- wijającą się technologię MMR. Zlikwidujemy zbędne bariery w realizacji inwestycji w energetykę jądrową, ale bez kompromisów w zakresie zasad bezpieczeństwa. Realizacja powyższych założeń zapewni dostęp 4

   — —
do taniej, bezpiecznej i pewnej energii zarówno dla gospodarstw domo-
wych, jak i przemysłu, co w znaczący sposób zwiększy konkurencyjność polskiej gospodarki.
Nie rezygnujemy przy tym z ochrony polskiego węgla i energetyki węglowej, pamiętamy o zawartej umowie społecznej. Obecnie ok. %
energii elektrycznej w Polsce pochodzi ze źródeł węglowych (węgla kamiennego i brunatnego). Do czasu zrealizowania inwestycji w OZE i
energetykę jądrową węgiel jest i pozostanie gwarancją polskiego bezpieczeństwa energetycznego. Dlatego utrzymamy wydobycie w krajowych zakładach wydobywczych, aby zapewnić odpowiednią ilość surowca dla energetyki. Będziemy kontynuować proces tworze-
nia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego i wspierać jej funkcjonowanie tak długo, jak będzie to konieczne, także poprzez
inwestycje w utrzymanie i niezbędne modernizacje bloków węglo-
wych. Zrealizujemy porozumienia społeczne zawarte z przedstawicie-
lami branży górniczej i energetycznej. Ochronimy polską energetykę przed wpływami ideologii klimatycznej. Będziemy traktować węgiel jako surowiec energetyczny w sposób pragmatyczny, a nie ideologiczny,
a także wspierać inwestycje w nowoczesne, niskoemisyjne technologie
węglowe.
Wspieramy inwestycje sieciowe z wielu stron: regulacyjnej, systemo-
wej oraz zabezpieczenia fi nansowania ze środków unijnych w ramach wielu programów. Inwestycje będą obejmować rozbudowę i moderni-
zację sieci średnich i niskich napięć w celu umożliwiania rozwoju elek- tryfikacji, elektromobilności, przyłączania nowych źródeł, zwiększenia odporności na niekorzystne warunki atmosferyczne, zarządzania sta- bilnością pracy sieci dystrybucyjnej w warunkach wysokiego udziału OZE, budowę infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych, cyfry-
zację i automatyzację pracy sieci dystrybucyjnej, instalację liczników zdalnego odczytu, wzrost wykorzystywania technologii kablowych.
Transformacja energetyczna musi służyć środowisku i promować niskoemisyjne źródła energii, przy tym nie może oznaczać narażenia się na utratę suwerenności energetycznej Polski czy też przyjęcia niereal-
nych planów odejścia od węgla i innych tradycyjnych nośników energii. Prawo i Sprawiedliwość jest jedynym gwarantem przeprowadzenia jej w
realny, mądry i odpowiedzialny sposób.
—  —
..    Niskie ceny energii, ciepła i
wywozu
nieczystości dla Polaków Kontynuacja programów osłonowych. Gwarantujemy, że w dalszym ciągu będziemy wprowadzać konkretne rozwiązania, które skutkować będą akceptowalnymi cenami energii i ciepła zarówno dla polskich rodzin, jak i innych ważnych społecznie podmiotów. Energia i ciepło w Polsce muszą być powszechnie dostępne i nie mogą stać się towarem luksusowym.
Zlikwidujemy ubóstwo energetyczne. Dla mieszkańców budynków
wielorodzinnych i dla lokatorów w mieszkaniach komunalnych utwo-
rzyliśmy program „Ciepłe mieszkanie”, finansujący wymianę pieców węglowych
w tych budynkach. Dokonamy termomodernizacji i wymiany źródeł ciepła w mieszkaniach komunalnych w całym kraju.
Każdy będzie mógł dokonać remontu i inwestycji, które pozwolą mu w znaczący sposób ograniczyć koszty ogrzewania i energii elektrycznej. Podwoimy liczbę prosumentów. Będzie ich ponad , mln.
Dokonamy pełnej transformacji polskiego ciepłownictwa i zagwa-
rantujemy wsparcie dla mieszkańców. Zaproponujemy mieszkańcom domów jednorodzinnych programy rozwoju budownictwa pasyw-
nego, termomodernizacji i elektryfikacji ogrzewnictwa (pompy cie-
pła). Dla mieszkańców budynków wielorodzinnych (ciepłownictwo systemowe) zaproponujemy usprawnienie procesu przyłączy gazowych (ustawowy czas na przyłączenie do sieci), większe wykorzystanie OZE w ciepłowniach i ciepła odpadowego, rozwój wysokosprawnej kogene-
racji i stopniową digitalizację systemów ciepłowniczych. Planujemy też zwiększenie kontroli nad spółdzielniami i innymi podmiotami pośred- niczącymi w rozliczeniach dostarczania ciepła.
Skończymy z horrendalnymi cenami za wywóz nieczystości. W celu ukrócenia niekontrolowanych wzrostów cen za wywóz nieczystości wprowadzimy
instytucję narodowego regulatora, który będzie zatwier-
dzał gminom stawki za wywóz śmieci i kontrolował koszty wchodzące w skład taryfy za odpady.
4     —  —
Państwo mądre energetycznie Odnowimy budynki użyteczności publicznej. Doprowadzimy do renowa-
cji budynków użyteczności publicznej, m.in. szpitali, szkół, przedszkoli, żłobków, muzeów, domów kultury, uzdrowisk, domów pomocy, domów studenckich, remiz OSP, klasztorów, kościołów. Chcemy, aby budynki te były energooszczędne, a najlepiej samowystarczalne energetycznie dzięki wykorzystaniu (tam, gdzie będzie to możliwe) nowoczesnych technologii w budownictwie. Ich zastosowanie jest szczególnie ważne w przypadku
zabytków, przy których renowacji nie wystarczy zwykła czy głęboka termomodernizacja.
Ekologia i ochrona przyrody Zależy nam na poprawie jakości powietrza w Polsce. Do roku  zli-
kwidujemy  tys. pieców węglowych. Dzięki inwestycjom i programom wspierającym obywateli będziemy dążyć do znacznego zmniejszania emisji CO
i poprawy jakości środowiska w Polsce. W nowej odsłonie programu
obserwujemy zwiększone zainteresowanie zastosowaniem pomp ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych – już co trzecia inwestycja zakłada pompę ciepła jako źródło ciepła. Dlatego przyśpieszyliśmy prace badawczo-rozwojowe i uruchomimy fabrykę polskich pomp ciepła.
Rozwiniemy fundusz ekologii. Troska o środowisko i klimat to dla wielu młodych osób jeden z najważniejszych i najbardziej palących problemów. Zgodnie z zasadą „myśl globalnie, działaj lokalnie” chcemy wspierać małe
inicjatywy realizowane przez młodzież w ich najbliż-
szej okolicy. Dlatego utworzyliśmy w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej regionalny program edukacji ekolo-
gicznej oraz fundusz ekologii, który ma na celu promowanie edukacji ekologicznej wśród dzieci i młodzieży. Fundusz wspiera małe prośrodo- wiskowe i ekologiczne inicjatywy oraz dofinansowuje działania w kwocie do
 tys. zł. Dofinansujemy kilkanaście tysięcy takich lokalnych inicjatyw ekologicznych w całym kraju.
W każdej szkole zostanie utworzona ekopracownia – zielone serce szkoły. Chcemy, aby nasze dzieci uczyły się w nowoczesnych salach lekcyjnych, wyposażonych w najnowocześniejszy sprzęt i pomoce .. 

 dydaktyczne. Poznawanie przyrody i nauka o odnawialnych
źródłach
energii powinny opierać się na odkrywaniu, doświadczeniach i pracy z symulatorami. Dlatego utworzyliśmy program wspierający powsta-
wanie nowoczesnych pracowni w polskich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Każdego roku wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej będą dofinansowywać remonty i wypo-
sażenie co najmniej  szkolnych pracowni przyrodniczych i dotyczą- cych odnawialnych źródeł energii. Do roku  powstanie  tys. takich
ekopracowni.
Koniec z betonozą. Doprowadzimy do zazielenienia przestrzeni publicznej w miastach. Zwiększymy do % współczynnik przestrzeni zie-
lonych w miastach. Unieszkodliwimy też azbest zalegający na dachach
polskich domów, budynków gospodarczych i budynków użyteczności publicznej. Nie odstąpimy od obrony polskich lasów. Nie pozwolimy na przenie-
sienie nadzoru nad polskimi lasami do kompetencji współdzielonych w Unii Europejskiej, bo polskie lasy są jednym z filarów naszej suwe-
renności. Polskie lasy stanowią jedną trzecią terytorium naszego kraju i nadzór nad nimi, a także prowadzenie gospodarki leśnej, to wyłączna kompetencja Rzeczypospolitej Polskiej. Zwiększymy zalesienie kraju,
a w konsekwencji wzrost powierzchni zajmowanej przez naturalne rezerwuary dwutlenku węgla.

—  —
Nasza wizja Polski po 2031 roku5 5.1. Dziedzictwo polskości Naród nie jest przypadkowym zbiorowiskiem ludzi zamieszkujących pewne terytorium i mówiących tych samym językiem. Jest wspólnotą historii, kultury, tożsamości i wartości. Tworzą go pokolenia minione,
teraźniejsze i przyszłe, ponieważ wykracza on poza doczesność, będąc związkiem dziedzictwa, które od narodzin stale jest budowane, odkła-
dane i rozwijane. Nasze polityczne wybory, wyzwania, przed którymi stoimy,
i spuścizna, którą po sobie zostawimy, pozostają w nieroze-
rwalnym związku z pokoleniami Polaków żyjących przed nami; Polaków, którzy tworzyli naszą kulturę, budowali państwowość, odnosili suk-
cesy, ale też popełniali błędy. My, Polacy, jesteśmy wspólnotą naro- dową sięgającą swymi korzeniami X w., gdy poprzez Chrzest Mieszka I w 
r. dokonaliśmy pierwszego, wielkiego, cywilizacyjnego wyboru,
stając się częścią Zachodu. I od owego momentu aż do dziś pozosta-
jemy w kręgu tej najprzyjaźniejszej dla człowieka przestrzeni kultu-
rowej. Polacy od wieków byli jej współtwórcami w każdym wymiarze: politycznym, gospodarczym, kulturowym czy naukowym. Przez ten czas
wnieśliśmy oryginalny wkład w rozwój cywilizacji zachodniej, lecz 5

     — —
zawsze czyniliśmy to na swoich zasadach, pozostając narodem o własnej specyfice. Byliśmy i jesteśmy Polakami i Europejczykami, gdyż prze-
sądzili o tym nasi przodkowie, którzy spoili polskość w takiej formie, jaką znamy.
Od wieków zamieszkujemy przestrzeń Niziny Środkowoeuropejskiej,
która rozciąga się od Bałtyku, opiera na łuku Karpat, zaś od zachodu na Odrze rozpościera się sukcesywnie coraz szerzej ku brzegom Bugu.
W wichrach dziejów kształt granic naszej Ojczyzny zmieniał się wie- lokrotnie, lecz los zarówno Polaków, jak i innych narodów tej części Europy pozostawał nierozerwalnie związany z siłami geopolitycznymi oraz kulturowymi, które nadawały formę mapie politycznej Starego Kontynentu.
Nie ulega wątpliwości, iż nasi przodkowie wspólnie z Litwinami, Białorusinami, Ukraińcami przez setki lat budowali wielką Rzeczpospolitą, będącą archipelagiem wolności, równości, rządów prawa oraz tolerancji religijnej. Monarchowie Rzeczypospolitej i jej elity zapisały nam
wszystkim w testamencie nie pamięć o idei mocar-
stwowej czy imperialnej, lecz wielkie dziedzictwo wolności, którego historyczną antytezą jest imperializm. Tak długo jak Polacy i narody
Europy Środkowo-Wschodniej cieszą się niepodległością, tak długo trwa dobrobyt oraz dostatek w tej części świata. Przez wieki Rzeczpospolita rękami swych wodzów i żołnierzy broniła cywilizacji zachodniej – wraz ze wszystkimi jej dobrodziejstwami – przed barbarzyństwem oraz okrucieństwem imperialnej Rosji carów. Jednocześnie była atrakcyjną kulturowo przestrzenią tolerancji i rządów prawa, do której uciekała ludność prześladowana w innych państwach Europy – Żydzi, hugenoci,
Holendrzy (zwani wówczas w Polsce Olendrami), Szkoci i wielu innych osadników. Rzeczpospolita przyciągała innych dzięki ustrojowi i prawom głęboko zakorzenionym w nowożytnej tradycji republikańskiej, która inspirację czerpała z doświadczeń starożytnego Rzymu oraz jego praw, wciąż żywych dzięki jurystom i prawu kanonicznemu. Rzeczpospolita powstawała w toku debat, unii i żywego dyskursu politycznego – odróż- niając się tym samym od doktryn absolutyzmu monarszego. Nie bacząc na ościenną krytykę, proponowała przestrzeń praw i wolności narodów Europy Środkowej. Niestety na życie żadnego narodu nie składają się jedynie złote
okresy, lecz również czasy mroku i upadku. Tak też od końca XVII w. rozpoczął się proces gnicia ustroju Rzeczypospolitej, któ-
rego źródła obciążają sumienia zarówno naszych przodków, jak i wro- gich nam sąsiadów.
— —
†..   @ U progu XIX w. przegraliśmy
kilkusetletnią wojnę
pomiędzy wolno-
ścią a tyranią, co doprowadziło do upadku I Rzeczpospolitej i tryumfu trzech ościennych absolutyzmów. Na porażkę złożyły się zarówno brak koniunktury międzynarodowej, jak i nasze przywary – korupcja, kupcze-
nie urzędami, zaniechanie reform ustrojowych, prywata, zdrada interesu narodowego, uchwalanie złych praw, ograniczanie stanu kupieckiego, prześladowanie chłopstwa czy niechęć do utrzymywania stałej armii. Wszystkie te karygodne praktyki życia publicznego w połączeniu z rosnącą siłą oraz bogactwem imperialnych sąsiadów doprowadziły do trzech rozbiorów
i końca Rzeczypospolitej. Była to w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej jedna z największych tragedii, wskutek której na wszystkie narody zamieszkujące tę przestrzeń spadł despotyzm rosyj-
ski i niemiecki. Przez cały wiek XIX i początek XX Polacy poświęcili się walce o odzyskanie wolności i swojego państwa. Odbywała się ona na wszystkich polach: wojskowym, gospodarczym czy kulturalnym. Przez upadek państwa kilka pokoleń musiało żyć w niewoli i poświęcać życie,
by odzyskać należne im prawo do samostanowienia. Czcimy pamięć o
bohaterach tej walki: powstańcach, legionistach, zastępach patrio-
tów pracujących w codziennym pozytywistycznym trudzie, aż po ojców naszej niepodległości w  r. Rozdarcie Rzeczypospolitej na strzępy oraz 
lata walk o wolność trwale odcisnęły piętno na polskiej tożsa-
mości narodowej, co trudno zrozumieć tym, którzy nigdy takiej tragedii nie doświadczyli.
Pokolenia naszych przodków nie tylko niosły polskość przez najmrocz- niejsze czasy rusyfi kacji, germanizacji, egzekucji i prześladowań, lecz
też potrafiły wskrzesić ze zmarłych państwo polskie – II Rzeczpospolitą i
bronić jej jednocześnie przed terrorem komunizmu w  r. Wiek XX okazał
się kolejnym mrocznym dla Polaków okresem. W  r. Niemcy z komunistyczną Rosją napadły na Rzeczpospolitą. Był to początek jednego z najpotworniejszych rozdziałów historii ludzkości, gdy zin- stytucjonalizowany terror i upadek moralny Niemców i Sowietów syste- matycznie niszczył wszystko, co polskie. Z II wojny światowej wyszliśmy
jako pokonani, w obozie zwycięzców wpadając pod jarzmo Związku Radzieckiego. Wówczas kolejne pokolenie Polaków wzięło na swe barki
moralny i narodowy obowiązek prowadzenia Polski ku pomyślniejszej przyszłości – Żołnierze Niezłomni, Kościół katolicki, opozycja antyko-
munistyczna, wielki ruch „Solidarność”.
5       — —
Żadnemu władcy ani żadnemu terrorowi – niezależnie, czy carskiemu, bismarckowskiemu, hitlerowskiemu czy sowieckiemu – nie udało się zniszczyć polskości dzięki pokoleniom naszych przodków, którzy poprzez lata podawali sobie narodową sztafetę.
Dziś, w latach . XXI w., jako Naród stoimy w obliczu historycz-
nych wyzwań. Na wschodzie znów z murów Kremla padają imperialne strzały mordujące przedstawicieli wolnych narodów Europy Środkowo-
Wschodniej. Wyraźnie dostrzegamy kryzys idei demokratycznych w Unii Europejskiej i wielu rozwiniętych krajach Europy. Jednocześnie Polska
rozwija się w niespotykanym w Europie i rzadko widywanym na świecie
tempie, a poziom życia naszych rodaków stale rośnie i przybliża się z każdym rokiem do państw najbardziej rozwiniętych. To przed nami dziś,
w naszych rękach, spoczywają losy Rzeczypospolitej i w dużej mierze również losy Europy Środkowo-Wschodniej. Gdy dziś, patrząc wstecz,
widzimy pokolenia naszych wielkich przodków wraz z ich sukcesami i
porażkami, jednocześnie mamy świadomość, iż musimy zdecydować o przyszłości tych pokoleń, które przyjdą na świat po nas. Musimy czer- pać ze skarbca mądrości, historii i doświadczenia, by móc uczynić na kartach historii wiek XXI okresem bogactwa, dobrobytu i pomyślności Rzeczypospolitej.
5.2. Przyszłość Polski po 2031 roku Prawo i Sprawiedliwość ma długofalową
wizję Polski. Wynika to z poczu-
cia odpowiedzialności za kraj i wiary w Polskę i Polaków. Jesteśmy odpowiedzialnymi gospodarzami, którzy mają nie tylko dalekosiężne plany i cele, lecz także marzenia, będące źródłem nadziei na lepszą przyszłość i
receptą dla bieżącej, często przyziemnej i brutalnej,
polityki.
Polacy zasługują na coś więcej niż tylko ciepła woda w kranie.
Nasze wsie, miasteczka i miasta były wielokrotnie niszczone. Polskie dziedzictwo kulturowe wciąż jeszcze pozostaje poza granicami naszego państwa. Wpływy obce w czasach zależności odcisnęły swoje piętno na architekturze, tkance miejskiej, przyrodzie i kulturze. Dlatego dążymy do odzyskania tej dumnej, lecz zapomnianej Ojczyzny. Zrealizujemy program
wielkiej odbudowy Polski. Będzie on zaplanowany na dłuż-
szy okres, co najmniej kilkunastu lat, i będzie obejmował szereg dzia-
łań nastawionych na odbudowę i odzyskanie naszego dziedzictwa —  — †..  @  Š  kulturowego, które
zostało zniszczone
lub zagrabione. Polska ma odzyskać dawny blask, musimy raz na zawsze
usunąć piętno zaborów,
kolejnych wojen i PRL-u. Chcemy odbudować zamki, pałace, dwory,
niekiedy nawet dworki i kamienice, a także poddać rewitalizacji stare
miasta. Chcemy odzyskać zagrabione naszemu państwu mienie, na które składają się bezcenne dzieła sztuki i artefakty kultury materialnej.
Chcemy odbudować zniszczone elementy miast, tak aby dawne pałace i
kamienice powróciły do czasów swojej świetności, do imponujących fasad i wnętrz. Pałac Saski jest dopiero pierwszym krokiem. Chcemy,
by Polska stała się atrakcją turystyczną nie tylko ze względu na swoją ciekawą przyrodę, ale żeby przyciągała również siłą dziedzictwa naro- dowego. Chcemy, by nasze miasta były nie tylko nowoczesnymi metro-
poliami, lecz też miejscami, w których przyjemnie jest żyć, w których,
tak jak w Paryżu czy Wiedniu, można przeglądać się w duszy Narodu.
Chcemy, by nasze miasteczka nie przypominały obszaru postsowiec-
kiego, lecz żeby powróciły do nich tradycja, koloryt i barwność dawnych lat. Chcemy, by nasze wsie były nie tylko miejscem do życia zdrowego, spokojnego i blisko natury, ale też przestrzenią życia w pięknie, z dostę- pem do kultury. Mamy to marzenie, bo jak pisał Herbert, konkludując strofę swego wiersza:
” „Tak więc estetyka może być pomocna w życiu nie należy zaniedbywać nauki
o pięknie”.
Odbudowie Polski musi towarzyszyć systematyczne wzmacnianie Polskiej
kultury i jej roli na świecie. Dotyczy to kultury zarówno elitar-
nej, popkultury, jak i kultury ludowej. Nasz kraj ma do tego potencjał,
co pokazują sukcesy polskich pisarzy, reżyserów i aktorów, twórców gier komputerowych, muzyków czy artystów sztuk wizualnych. Polska może być światową marką kultury. Niemniej wymaga to nie tylko suk-
cesu pojedynczych wybitnych jednostek, lecz także systematycznej pracy –

[continued in next message]

--- SoupGate-Win32 v1.05
* Origin: fsxNet Usenet Gateway (21:1/5)